طراحی از اودیل دِک – پاریس، فرانسه، 2011 L'Opera Restaurant
طراحی دکوراسیون داخلی جدید برای یک ساختمان، با اهمیتی در حد خانه ی اپرای تاریخی پالس گارنیه نمی تواند به صورت ضعیف و بدون مهارت انجام شود. یک الحاق استادانه، محیط گردونه وار خانه ی اپرای پالاس گارنیه (Palais Garnier) را به یک پاتوق جذاب و در خور روح افسانه ای آن تبدیل می کند. این بنا در سال 1875 تحت حمایت اساسی و اصلاحات بارون هاؤسمان در پاریس بنا شد؛ یک ساختمان نئوکلاسیک 11240 مترمربعی باشکوه که در تقاطع خیابان های اوبر و اسکرایب در مرکز منطقه ی نهم شهر قرار دارد ولی این شرایط هراس آور، معمار و طراح دکوراسیون داخلی را مرعوب نکرد. او زمانی که برای بازسازی ساختمان و وارونه کردن ایوان با سقف گنبدی در نخستین رستوران ساختمان دعوت شد، در کمال زبردستی و ذکاوت، فضا را با پرده ی موج دار شفافی پوشاند و یک نیم طبقه ی سفید به آن الحاق کرد، چنان که شکل مارپیچی آن، فانتوم بدنام اپرای پاریس را به خاطر می آورد. (فانتوم به معنای شبح و تداعی گر نمایش موزیکال معروف شبح اپرا می باشد.)
رستوران لوپرا با مساحت تقریبی 1000 مترمربع و 170 صندلی، هم تراز خیابان و روبروی بانک ژاک روشه قرار دارد؛ زمانی واگن هایی که با اسب جا به جا می شدند و بلیط های برگزای مراسم و جشن ها را به مشتریان تحویل می دادند، از این مسیر عبور می کردند. امروزه مشتریان از داخل ساختمان و یا از ورودی اصلی رستوران واقع در جنوب شرقی به آنجا وارد می شوند. دکوراسیون داخلی و چیدمان فضایی به گونه ای است که در بدو ورود می بینیم که کافه و سالن استراحت سمت چپ و سالن غذاخوری اصلی در روبرو قرار دارد و پشت آن نیز، آشپزخانه واقع است.
اگرچه 136 سال طول کشید تا هدف گارنیه برای یک رستوران در ساختمان اپرا فهمیده شود، اما دِک (معمار) تنها دو هفته زمان داشت تا ایده ی خود را توسعه بخشد. در ابتدا کارفرما که فرد صاحب امتیازی در رستوران با یک قرارداد بیست ساله برای فضای پالس گارنیه بود، یک مسابقه برگزار کرد و طراح دکوراسیون داخلی دیگری را انتخاب کرد (که نام او فاش نشد)، ولی زمانی که وزیر فرهنگ به طرح برنده رأی مخالف داد، کارفرما با بی میلی، یک تماس با دِک گرفت و او نیز این کار را با وجود برنامه ی زمانی نامناسب و فشرده و محدودیت های سخت و متعدد آن پذیرفت.
در قیاس هوشمندانه با نمای خارجی بی روح ساختمان، شاهد هستیم که بدنه ی کشتی مانند نیم طبقه به طور شگفت انگیز و کاملی با رنگ قرمز آراسته شده و دیوارهای کوتاه نیم طبقه، نیمکت ها، صندلی ها و کف فرش ها با رنگ پوشش داده شدند. معمار طراح دکوراسیون داخلی در توضیح انتخاب رنگ ها می گوید: "قرمز اپرا، تیره تر است. رنگی که من انتخاب کرده ام، میان قرمز و نارنجی است." کفپوش با سرازیر شدن به پایین پله ها و ادغام شدن با کف طبقه ی پایینی، دو محدوده ی غذاخوری را به هم متصل می کند و تنها در فاصله ی کوتاهی از نمای ساختمان متوقف می شود.
نمای شیشه ای موج دار که شامل دو صفحه ی شیشه ای لایه ای با ضخامت حدود یک سانتیمتر می باشد، متناسب با ساختمان موجود مسیر خود را از کنار ستون های سنگی می پیماید، تا سقف موج دار صعود می کند و در محدوده ای از 8 تا 8/5 متر در ارتفاع تغییر میکند. به منظور ایجاد قابلیت مانور و اعمال تغییرات،دیوار به طور عمودی به دو بخش تقسیم شده که توسط یک نوار فولادی خمیده به پهنای 6 سانتیمتر واقع در بالای طبقه، دوباره با هم یکی می شوند. نوار به طور مخفی توسط میل بست های فولادی ضد زنگ به بالای ستون در دکوراسیون داخلی متصل شده، ولی به دلیل پروفیل موج دارش به خود متکی است. دِک می گوید: «شیشه بدون هیچ بست و اتصالات آشکاری در جای خود قرار گرفته، گویی نیروی سحرآمیزی آن را نگه داشته است.» در واقع اتصالات سیلیکونی، قسمت بالایی شیشه را به سقف متصل می کنند و نوار فولادی دیگری که در کف نصب شده، پایه های دیوار را نگه می دارد.
دِک در جایگزینی آجرفرش های اولیه ی بخش خارجی در بازسازی ساختمان ، از بتن سیاه نقطه دار با سنگریزه استفاده کرد و به دلیل اندکی اختلاف تراز میان فضای داخلی رستوران و تراس خارجی همجوار، این تعویض مجاز دانسته شد. اما اعمال تغییرات و بازسازی دکوراسیون داخلی ، تنها با دامنه ی محدود به سطح تراز زمین مجاز بود، در حالیکه فضاهای فنی در زیرزمین اپرا قرار دارند.
با این وجود معمار مجبور بود تا به منظور جا دادن صفحات فولادی به ضخامت 5 سانتیمتر که تقویت کننده ستون های نیم طبقه بودند، خاکبرداری کند. هر ستون شامل یک مجرای توخالی از شبکه ی فولادی پوشیده با اندود است. در مصالح بنایی این رستوران، محفظه هایی برای قرار دادن دیودهای نوری تعبیه شده تا نور را به سمت بالا بتاباند. کانل های لوله شامل محورهای تعبیه و کابل های الکتریکی است. دک در توضیح می گوید: «این دقیقا همان چیزی است که گارنیه در قرن نوزده انجام می داد؛ او در زمان خود معمار به غایت پیشرویی بود که اپرایی از سنگ ساخت، در حالی که اسکلت اصلی آن فولادی بود.»
اگر چه ستون های تو خالی میتوانند صدا را به تراز بالایی منتقل کنند، اما کیفیت موسیقی پخش شده در محیط، عنصر مهمی برای رستورانی است که در یک خانه ی اپرا واقع شده. برای جلوگیری از تداخل امواج در حین پخش و همچنین سطوح بسیار صلب موجود در فضا، اندود متخلخل جاذب صوتی برای پوشاندن دیوارهای کوتاه نیم طبقه و حوزه های آسیب پذیر مقعر به کار رفت. بلندگوهای به دقت تعبیه شده امکان تنظیم مطلوب شدت صدا را به کارکنان رستوران می دهند، ضمن آنکه کنترل و جلوگیری از پخش صدا به بیرون از ساختمان را نیز ممکن می سازند.
روکش مبلمان و دکوراسیون داخلی طراحی شده توسط دک برای رستوران لوپرا نیز در صدا و بهبود کیفیت صوت مؤثر است. صندلی های غذاخوری مدور با پشتی و دستگیره ها محل راحتی برای نشستن هستند. دک صندلی ها را با میزهای ذوزنقه ای که میتوانند که میتوانند به صورت سطوح مارپیچی واحد برای قفسه ها و نیمکت ها تبدیل شوند، ست کرد. او در سالن استراحت، جایی که مشتریان به هنگام تنفس یا انتظار گرد هم می آیند، یک نیمکت پیوسته ی موج دار گذاشته که نشیمنگاه کوسن دار آن در ارتفاعات متنوع طراحی شده و حس آسایش و راحتی فراوانی برای کاربران به همراه دارد. در این میاه شاهد هستیم که یک مبل چوبی سیاه هم به شکل نمایشی، حول یکی از ستون های مکعبی بزرگ ساختمان پیچیده است.
دک فضاهای داخلی دکوراسیون رستوران را با هماهنگی استادانه ای با اسیر جنبه های ساختمان، از جمله تاریخچه ی غنی، فضای مهیج شاهوار آن ایجاد کرده است و میبینیم که توأمان فضا با حرکات موزون خود، باعث تغییر ادراک ما می شود، همچنین فضای سازمان یافته ی مرکزی به طریقی پویا با ویژگی قوی معاصر تطبیق یافته است.
منبع: مجله هنر معماری